Sự hình thành và phát triển của lịch sử Hồ Tây

Hồ Tây (Tây Hồ) là nơi có nhiều di tích lịch sử văn hóa gắn liền với lịch sử hình thành, phát triển của Kinh thành Thăng Long –Hà Nội. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về lịch sử Hồ Tây và những sự kiện gắn liền với nơi này.

Lịch sử Hồ Tây

Hồ Tây là hồ đặc biệt nhất trong các hồ ở Hà Nội. Có diện tích hơn 500 ha và chu vi 18 km, là hồ rộng nhất, sâu nhất được chứng minh là một phần của con sông Hồng.

Theo sách Tây Hồ chí, Hồ có từ thời Hùng Vương, hồ tạo thành chủ yếu do tác dụng xâm thực của sông Hồng. Về địa lý, hồ Tây là hồ ngoại sinh, có dạng lòng chảo, sự hình thành của hồ là câu hỏi không phải ai cũng biết.

Hồ Tây là một trong những thắng cảnh đẹp nổi tiếng ở thủ đô Hà Nội, là nơi gặp gỡ và ghi dấu kỷ niệm của biết bao người Hà Nội và níu chân du khách mỗi khi tới thăm thủ đô. Vẻ đẹp của hồ Tây là một nét chấm phá lãng mạn trong bức tranh đầy màu sắc của Hà Nội.

Xem thêm: Đôi nét về lịch sử Dinh Độc Lập

Theo cuốn Hà Nội nghìn xưa xưa khu vực hồ Tây có một bến ở cạnh sông Hồng, thuộc động Lâm Ấp, nên người ta đặt đây là bến Lâm Ấp của thôn Long Đỗ (Hà Nội ngày nay). Hồ Tây là nơi sinh ra nhiều truyền thuyết, Hồ Tây có rất nhiều tên, về cái tên Tây Hồ, năm 1573, vua Lê Thế Tông lên ngôi, tên húy là Duy Đàm kiêng húy nên đổi gọi là Tây Hồ.

Theo cuốn Hà Nội nửa đầu thế kỷ XX, hồ Tây rộng 538 ha, năm 1987, hồ rộng 516 ha. Trong quá trình chống lở, kè hồ năm 2010, diện tích hồ hiện nay chỉ còn 460ha.

Nguyên nhân khiến mặt nước hồ mở rộng hơn là mất sen, sen được trồng quanh hồ có tác dụng ngăn sóng chống lở đất. Thế nhưng khi Xí nghiệp nuôi trồng và khai thác thủy sản hồ Tây thành lập đã giải thể nhiều khu vực trồng sen khiến đất của làng Nghi Tàm, Quảng Bá, Nhật Tân bị sóng đánh sạt lở.

Nằm ven hồ Tây có các làng cổ như làng hoa Quảng Bá, làng quất Nghi Tàm, làng hoa Nhật Tân, làng nghề đúc đồng Ngũ Xã…

Ngoài ra, còn có hệ thống di tích lịch sử văn hóa như chùa Kim Liên, đền Quán Thánh, chùa Vạn Niên, chùa Tảo Sách, chùa Bà Đanh…

Trên bán đảo và ở phía đông của Hồ Tây có 2 di tích nổi tiếng là phủ Tây Hồ được xây dựng vào khoảng thế kỷ 17 thờ bà chúa Liễu Hạnh và chùa Trấn Quốc vẫn được bảo tồn nguyên vẹn. Hiện nay 2 nơi này thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan, vãn cảnh, lễ chùa.

Hồ Tây ngày nay được đưa vào khai thác các tour du lịch tham quan, ngắm cảnh Hồ Tây bằng xe điện, du khác không chỉ được thưởng lãm vẻ đẹp hồ Tây mà còn có dịp hoài niệm về Tây hồ bát cảnh.

Các tên gọi khác của Hồ Tây

Hồ đã trải qua hàng trăm năm lịch sử, qua từng thời đại có tên gọi khác nhau.

Đầm Xác Cáo

Cái tên Đàm Xác Cáo được xem là cái tên đầu tiên của Hồ Tây, gắn liền với sự tích Long Quân cho người bắt và ăn con cáo chín đuôi sống tại đây.

Hồ Kim Ngưu

Cái tên này gắn liền với sự tích Trâu vàng từ phương Bắc bay về phương Nam để tìm mẹ. Theo truyền thuyết, Thiền sư Minh Không đã đánh một hồi chuồng đồng để báo hiệu cho người dân biết đất nước đang thái bình. Trâu vàng bên Tàu nghe chạy về phương Nam để tìm mẹ nhưng không thấy. Nó đã nhảy lên và nằm xuống thành hồ chứa đầy nước nên người ta gọi nơi đó là Hồ Kim Ngưu.

Tây Hồ

Vào thời điểm đó, phương bắc cũng có một Tây Hồ nổi tiếng ở Hàng Châu.

Ngoài ra, Hồ Tây còn được gọi với những cái tên khác như: Dâm Đàm, Đoài Hồ, Lãng Bạc…

Di tích lịch sử văn hóa

Xung quanh Tây Hồ có nhiều di tích văn hóa lịch sử như có chùa Kim Liên với kiến trúc độc đáo là quê hương của bà Huyện Thanh Quan. Làng Nhật Tân, Đường Thanh niên, Làng Kẻ Bưởi, phủ Hồ Tây để thờ Liễu Hạnh Công chúa. Làng Xuân La là nơi thờ bà tổ nghề dệt lĩnh Phạm Thị Ngọc Đô.

Tây Hồ hiện nay đang là một trong những nơi tiềm năng có khả năng thay thế vị trí trung tâm hiện tại của Hồ Gươm. Hi vọng những thông tin về lịch sử Hồ Tây trong bài viết sẽ giúp các bạn phần nào hiểu được thêm về các di tích, lịch sử, danh lam ở Việt Nam, đặc biệt là Tây Hồ.